Ticari Faaliyet Gösteren İşletmeler

Fiziki bir yapıya sahip olmayan ve tamamen elektronik ortamlarda süregelen çevrim içi bir şekilde alışverişin yapıldığı ve diğer her türlü faaliyetlerin gerçekleştirildiği iktisadi, hukuki ve ticari tüm hak ve sorumlulukların yerine getirilerek gerçekleştirilen tüm çalışmalara elektronik ticaret denilmektedir. Tüm dünya çapında olduğu gibi ülkemizde de bilişime dair tüm etkinlikler, bilgisayar ve özellikle internetin kullanımının yaygınlaşması tüm sektörlere ve insanlığa büyük bir çağ atlatmıştır. Geleneksel tüm faaliyetler artık elektronik ortama evrimleşme göstermiştir.

 Teknolojinin getirdiği mobil etkinlik ve sanal ortam teknolojileri ülkemizde de büyük bir etki oluşturmuştur. Bu çerçeve de internet üzerinden gerçekleştirilen kart kullanımları ve alışveriş işlemleri ticareti de önemli ölçüde pozitif hale getirmiştir. Her ne kadar önceki yıllarda güvenilmez ve sağlam bir kaynak gibi görülmese de son yıllarda artık pandeminin de getirdiği değişim ile insanlar artık tüm ihtiyaçlarını sanal âlemden ve bu tarz platformlardan karşılamaktadır. Kartlı işlemler son yapılan istatistik oranları sonuçlarına göre 2019 yılı sonları itibariyle 190,1 milyar TL’ye çıkmış ve 2020 yılı kapsamıyla ilk üç çeyreğinde bu sayı artık 178,9 milyar TL’yi bulmuştur. Bu etkinin en büyük kaynağı elbette ki pandemidir.

Elektronik ticaret işlemleri artık tüm dünyada bulunduğumuz koşullar baz alındığında en hızlı alışveriş ve ticaret yapma durumu haline gelmiştir. Durum böyle olunca hız konusu da büyük bir yükseliş eğrisi göstererek ticareti işlemler ve yatırımların, alışveriş sıklığının, ve daha yüksek şekilde istihdam oluşturması gibi etkilere neden olduğu da açıkca görülmektedir. Bu yüzden de büyüme ticaret faaliyetlerinin yanı sıra şirket ve devlet bazlı kuruluş işlemlerinin büyüme oranında bir hayli artma göstermiştir.

Bu kapsam çerçevesinde 12.07.2018 tarihli Resmi Gazete de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 446ncı maddesinin (f) bendi içerisinde ‘’ İç Ticaret Genel Müdürlüğünde elektronik ticarete yönelik düzenlemeler yapmak ve bu alanın gelişmesine ve yaygınlaşmasına yönelik mevzuatla verilen görevleri yerine getirme yetki ve sorumluluğu verilmiştir.’’

Tüm bu yetkinlikler kapsamındaki çalışmalar sonucunda Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun tasarıları da elbette ki Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nun 23 Ekim 2014 tarihli görüşmelerinde kabul edilmiş ve 01.05.2015 tarihinde kabul görmüştür. Türkiye Cumhuriyeti Ticaret Bakanlığı tarafından uygulayıcı ve otoriter kabul edildiği bu kanunlar doğrultusunda elektronik ticaret gösteren tüm faaliyetler için genel bir bilgilendirme bildirileri, yükümlülükleri, ticari iletişimler, elektronik iletiler için öncelikle ön izin çıkış hakları gibi temel düzeyde bilgilendirici düzenleme ve uygulamalar toplum için hazırlanmıştır. Bunlara ek olarak ise yine bu belirlenen kanunlar çerçevesi içerisinde elektronik araçlarla gerçekleştirilen sözleşmelere uygun kural ve yetkiler, sorumluluklar, sözleşme öncesinde ve siparişler gibi etkinlerde verilmesi gereken tüm bilgiler ve şeffaf davranılması, ticari faaliyet olarak hizmet edecek platform ve şirketlerin aracı hizmet sağlayıcılarına ilişkin kural ve uygulanacak yaptırımlar da diğer düzenlenen husus ve bildiler olarak karşımıza çıkmaktadır.

E-ticaret yani elektronik ticaret işlemlerine yönelik ulusal bir ölçme ve değerlendirmeler sisteminde eksiklikler alışveriş faaliyetlerinin ve dolandırıcılık-sahtecilik gibi olumsuz etkiler doğrultusunda fark edilmiştir. Bu eksiklik ülkemiz içersindeki ulusal faaliyetlerin yanı sıra global çaptaki faaliyetleri de etkilemiş ve bu negatif etkiyi ortadan kaldırmak için yetkililer hızla çalışmalar başlatmıştır. Küresel e-ticaret pazarlarlarındaki yerimizin hem tespiti açısından hem de Pazar hacminin genişlemesi için sağlıklı veriler ışığında düzenlenmesinin gerekli olduğunu vurgulamaktadır.

E-ticaret yapan tüm işletme sahiplerinin verileri ve ticarete yönelik tüm istatistikleri doğru bir biçimde takip ve uygulamalar, kolaylıklar sağlayıcı etkiler oluşması için kurulan Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi ve Bildirim Yükümlülükleri Hakkında Tebliğ düzenlenerek 11-08-2017 tarihinde yürürlüğe giriş yapmış ve bu doğrultuda Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi oluşturularak (ETBİS) hizmete başlamış bulunmaktadır. Tüm bu işlemler neticesinde bir şirketin ya da kurumların elektronik olarak gerçekleştirdiği ticaret ya da aracılık işlemlerinde bulunan, hizmet sağlayıcılar ya da aracı hizmet sağlayıcılarının tüm işlemlerine başlamadan önce ilk olarak e-Devlet üzerinden ETBİS’e kayıtlı olması ve hangi faaliyetleri kapsayan işlemleri yapacaksa onları belirtmesi büyük bir öneme sahiptir.

Kayıt işlemleri için öncelikle gerçek ya da tüzel kişi (tacir) kapsamı içerisinde bulunanlar için MERSİS numarası ve vergi kimlik numaraları, esnaf ve sanatkarlar için ise T.C. kimlik numaraları ve vergi numaraları ile elektronik ticaret ya da aracılık faaliyetleri yapacak kişilerin mobil uygulamalar ve alan adları gibi bir çok bilgileri girilmesi gerekmektedir. Bu şekilde e-ticaret yaptığını gösteren işletmeler kayıtlı hale gelecek ve yaptığı işlemler ulaşılabilir ve güvende olacaktır. Aynı zamanda tüm yasa dışı kayıt faaliyetlerinin de önüne geçilmesi amaç edinilmiş olmaktadır.

ETBİS’de kayıtlı oluşturulmuş hizmet sağlayıcılar ya da aracı hizmet faaliyetlerini yürüten işletmeler kendilerine yönelik oluşabilecek tebligata dayalı KEP adresleri, elektronik ticari işlemlerinin hangi tür olduğunu, elektronik ticaret dışındaki ticari faaliyetleri, elektronik ticaret platformunda sunulan mal ya da hizmetlerinin türü, elektronik ticaret ortamında ödeme çeşitleri, ikinci el malların sanal ortamda satışa sunulup sunulmadığı gibi ya da satışa sunulan ticari mal ve işlemlerin çeşitleri gibi daha birçok etkinlikleri de hem kontrol altına almak, gözlemlemek, olası tüm olumsuz şartları ortadan kaldırmak, satıcıyı ve alıcıyı da sağlıklı şekilde faaliyetlerini gerçekleştirebilmeleri için en uygun ortamı böylelikle sağlamış bulunmaktadır.

Bunlara ek olarak ödeme de ve elektronik para kuruluşları gibi sanal platform işlemleri, kurum ve kuruluş, bankalar, Bankalar arası Kart Merkezi Anonim Şirketi, kargo ve ulaşım- lojistik işletmecilerin tümü, elektronik ticaret sağlayıcı alt yapı işletmecileri veya aracı hizmeti sağlayıcılar gibi birçok sektör ve kurumlarda internet üzerinden yapılan sözleşme ve yetkinliklere, verilen siparişlere göre en şeffaf bilgiler ve güven kazanımlarına ki bu her birey için güven teminatı içerisinde alışveriş yapmak talebi arttırır, aylık dönemler gibi belirli periyotlarda bildirimler sağlaması da devletin getirdiği hak ve sorumluluklar, güven sağlayıcı yetkinlik görevini de bizlere hatırlatmaktadır. Bu doğrultuda tüm bu faaliyetler yine ETBİS’e bildirilmesi gerekmektedir.

Koşullar ve sorumluluklar dahilinde elde edilen tüm veriler de gerekli bir şekilde metodoloji şeklinde oluşan istatiksel üretim grafik ve bilgileri haline gelecek olup aylık periyotlarla kamuoyuna ve halkımıza paylaşılmaktadır. Verilerle paralel olarak da kısa veya da uzun vadeli e-ticaret politika ve yükümlülükler, faaliyetler de oluşturulmaktadır. Devletimizin ve bakanlıklarımızın tüm bu yaptırımları uygulamasında getirdiği en büyük olumlu etki elbette ki vatandaşlarımızın ve ticari işletmelerimizin dolandırıcılık faaliyetlerine yönelik azatlım sağlaması ve bu gibi olaylara yönelik ağır cezai yaptırımların uygulanabilmesi için de bizleri koruma altına almaktadır.

Dönem dönem yapılan ya da bakanlığın internet sitesinde yapılan anketler de görüş,form ve bilgilendirmeler, şikayetler, ihbarlar da kayıtlı bulunan işletme KEP adresleri üzerinden ya da kayıtlı numaralar üzerinden Bakanlığın önderliğinde hızlı iletişim kurularak sorunlara ve şikayetlere çözüm üretebilmek ve daha sağlıklı ticaret faaliyetleri gerçekleştirmek ulusal ve uluslar arası faaliyet ve Pazar ihtiyacımızın ve işletme hacminin de büyümesinin üzerinde olumlu etkiler bırakılacağının bilinmesi yarar sağlayacaktır.